Najaarsverwerpen is algemeen gekend als het natuurlijke fenomeen in de maanden september en oktober wanneer gezonde zeugen een viertal weken na inseminatie spontaan berig worden. Bij de volgende inseminatie blijven deze zeugen echter wel perfect drachtig. Doorgedreven genetische selectie is er nog steeds niet in geslaagd deze seizoensinvloed volledig te laten uitdoven en het effect is op bijna elk bedrijf eenvoudig terug te vinden in de technische cijfers.
Hittestress versterkende factor
Onderzoek (De Rensis et al. 2017, Auvigne et al. 2010) toont aan dat de zeug de verantwoordelijke is voor deze vermindering in fertiliteit. De afname in daglengte (half augustus tot eind oktober) blijkt de aanleiding te zijn met als eventuele versterkende factor de voorgaande hittestress. De uiteindelijke oorzaak is volgens het onderzoek een afname van de geslachtshormonen GnRH, FSH en LH. Het gebrek hieraan geeft bijgevolg een minder goede eicelontwikkeling.
Het doel is dus om de zeug gezonde eicellen te laten produceren die de dracht kunnen aanhouden. Dit wordt enerzijds bekomen door de handhaving van een constant en voldoende hoog lichtregime over het gehele bedrijf en anderzijds door het stimuleren van het insuline en IGF-1 niveau in het bloed van de zeug. Deze beide hormonen stimuleren de secretie van het hormoon (GnRH) dat verantwoordelijk is voor de productie van voldoende geslachtshormonen (FSH en LH).
Zelfs bij gezonde zeugen echter neemt het IGF-1 gehalte af tussen juli en december. (R. Claus and U. Weiler 1994) Hebben de dieren bijkomend last gehad van hittestress, dan zal hun verslechterde lichamelijk conditie voor een nog grotere afname zorgen in het insuline en IGF-1 niveau bij de te dekken zeugen. Voldoende flushen voor een goed herstel van het insuline niveau en supplementatie met Lianol Ferti® voor het herstel van de IGF-1 kan in het najaar bij inseminatie dus een groot verschil maken. Een voldoende hoog voerschema aanhouden in het begin van de dracht is natuurlijk ook een must.
Wat is de economische schade van het najaarsverwerpen?
Onderzoek toont aan dat tijdens het najaar de fertiliteit op een bedrijf afneemt met gemiddeld 2.8 %. Voor één bedrijf op vier echter neemt de fertiliteit af met meer dan 7%. (Auvigne et al. 2010) Volgens Universiteit Wageningen is de financiële waarde van 1% meer of minder afbigpercentage gelijk aan € 16,5/ aanwezige zeug/ jaar. Het najaarseffect speelt een tweetal maanden dus de gemiddelde kostprijs ervan is bijna € 8 per zeug en voor 25% van de bedrijven kost het zelfs minimaal € 20 euro per aanwezige zeug.
Het onderzoek toonde verder ook aan dat in de jaren met warme zomers het probleem van najaarsverwerpen nog groter was. Door de klimaatopwarming is dit dus een probleem dat enkel in belang zal toenemen.
Conclusie
Het is van midden augustus tot eind oktober, nog meer dan anders, uiterst belangrijk de zeugen optimaal te ondersteunen. Dit dient te gebeuren met een constant lichtregime, goed stalklimaat en voldoende voer. Het belangrijkste is om het subtiele samenspel van de verschillende hormonen die de dracht bepalen niet te verstoren en te stimuleren.
Dit begint door de conditie van de zeugen continue te evalueren en vervolgens goed te flushen (suikerrijk voeder in de dekstal) en extra te ondersteunen met LIANOL Ferti®. LIANOL Ferti® zorgt namelijk voor een toename in productie van de groeifactor IGF-1 bij de zeug. Samen met insuline zal dit IGF-1 de hersenen er toe aan zetten om voldoende geslachtshormonen te produceren en zo een succesvolle dracht te verzekeren.
