In een poging de vergunningverlening los te trekken, hebben verschillende provincies het extern salderen opengezet. In Limburg was het extern salderen al langer mogelijk, maar in rap tempo volgen de verschillende andere provincies. Vanuit alle hoeken klinkt kritiek op deze oplossing.
Brabant en Zeeland waren na Limburg de eerste provincies die extern salderen tussen veebedrijven en andere sectoren faciliteerden. Snel volgden ook Overijssel en Gelderland; al houdt die laatste nog een slag om de arm en faciliteert alleen de verlease van stikstofruimte. Bij verkoop en verlease gaan de provincies uit van de gerealiseerde capaciteit – stalruimte moet dus aanwezig zijn – en bij elke transactie wordt 30 procent afgeroomd. Bij verlease komt de afroming na afloop van de leaseperiode weer terug bij de oorspronkelijke eigenaar. In Overijssel is een maximale leaseperiode van 2 jaar vastgelegd.
Géén registratiesysteem
Hoewel de overheden zorgvuldigheid bij extern salderen propaganderen; is er van verschillende kanten veel kritiek op het openstellen van extern salderen. Op dit moment is er nog geen deugdelijk registratiesysteem, waardoor ondernemers vrezen dat er veel stikstofruimte verloren gaat. Immers, een saldo-gevend bedrijf kan invloed hebben op andere Natura 2000-gebieden dan een saldo-vragend bedrijf. Zonder registratie gaat het ‘recht’ om depositie te geven op een Natura 2000-gebied; waar het saldo-vragend bedrijf geen depositie op heeft, verloren.
Een voorbeeld ter verduidelijking: de provincie Brabant is aandeelhouder van de ontwikkeling van Logistiek Park Moerdijk. De ontwikkeling van die activiteit loopt momenteel vertraging op door de stikstofimpasse. Vooruitlopend op de mogelijkheid om extern te salderen, heeft de provincie Noord-Brabant door heel Nederland bedrijven opgekocht. Dit omdat de activiteit – een logistiek park – met bijbehorende verkeersbewegingen door het hele land depositie veroorzaakt. Nu extern salderen mogelijk is, kan Brabant Logistiek Park Moerdijk gaan vergunnen en kan de ontwikkeling verder.
Depositie op Natura 2000-gebieden
Vanuit landbouwperspectief is het echter ongewenst dat deze transacties niet geregistreerd kunnen worden. De bedrijven die Noord-Brabant opgekocht heeft, veroorzaken namelijk ook depositie op Natura 2000-gebieden waar LPM géén invloed op heeft. Die ruimte gaat nu verloren, maar zou ook aangewend kunnen worden om bijvoorbeeld PAS-meldingen in de omgeving van het aangekochte bedrijf te legaliseren of ontwikkelingsperspectief te bieden aan kleinere activiteiten die wel depositie hebben op de Natura 2000-gebieden waar LPM geen invloed op heeft.
Ongecontroleerde opkoop
Het ontbreken van een overzicht over alle transacties; wakkert de vrees aan dat er een ongecontroleerde opkoop van bedrijven gaat plaatsvinden. Om die reden houdt de provincie Gelderland nog even de deur op slot voor verkoop van stikstofruimte en staat ze alleen verlease toe. In Brabant, Zeeland en Overijssel speelt die vrees minder of is de druk van andere industrieën te groot.
Extern salderen gaat tegen advies in
Opmerkelijk is ook dat het voornemen om extern te gaan salderen indruist tegen de adviezen van de Commissie Remkes en de Commissie Hordijk. Beide commissies zijn in het leven geroepen naar aanleiding van de stikstof-problematiek. De Commissie Remkes had als taak het stikstofprobleem te ontleden en oplossingen te suggereren. Centraal in die oplossing stond een gebiedsgerichte aanpak; waarin per Natura 2000-gebied bekeken is wat er nodig was en hoe ze dat kunnen leveren. Een goed registratiesysteem is daarbij onontbeerlijk, stellen de verschillende landbouwpartijen.
PAS-melders en overige bedrijven
Een ander punt van kritiek is de status van de PAS-melders. Sinds de uitspraak van de Raad van State over de PAS, verkeren zo’n 3.500 bedrijven (waarvan 3.300 landbouwbedrijven) in onzekerheid over hun vergunning. De provincies wijzen naar minister Schouten om de problemen van de PAS-bedrijven op te lossen. Dat is volgens de provincies echter geen belemmering om alvast te starten met extern salderen, waar de provincies zelf wél de regie in hebben.
Tekst: Rob van Ginneken
Dit betreft een artikel uit ons vakblad Varkensbedrijf. Het hele artikel lezen?
