Vanuit de wet- en regelgeving worden hoge eisen gesteld omtrent het reduceren van emissies en verbeteren van dierenwelzijn, maar wie gaat hiervoor betalen? Op dit moment komt dit met name terecht bij veehouders. De TAPP Coalitie (True Animal Price Coalition) streeft naar een eerlijke prijs voor vlees, zuivel en eieren, waarbij marktpartijen, de overheid en consumenten ook hun verantwoordelijkheid hierin nemen. Dit onderwerp stond centraal op het TAPP Coalitie Lustrum Congres, gehouden op 29 mei in Amsterdam.
“Op dit moment worden producten verkocht voor de marktprijs in plaats van de true price, de werkelijke prijs”, legt Jeroom Remmers, directeur van de TAPP Coalitie uit. “De true price rekent de milieu- en sociale kosten mee. Op deze manier betaalt de keten voor aanpassingen omtrent duurzaamheid, in plaats van dat alle kosten bij veehouders terecht komen.”
De TAPP Coalitie streeft naar een eerlijke prijs voor vlees, zuivel en eieren. Dit vraagt om een extra heffing op deze voedselproducten. Deze taks is vóór de veehouders en de TAPP coalitie wil niet dat deze extra opbrengst bij bedrijven middenin de afzetketen blijft hangen. Dit geld zal bijdragen aan het financieren van duurzaamheidsmaatregelen. Daarnaast draagt meer financiële ruimte bij aan een de verbetering van dierenwelzijn en een eerlijker inkomen voor veehouders.
Doordat de prijs van vlees, eieren en zuivel omhoog gaat, zullen deze producten meer waarde krijgen bij de consument. Hierdoor zal er meer balans ontstaan op de markt. Daarnaast ziet de TAPP Coalitie graag dat de btw op groente en fruit naar nul procent, of op een andere wijze meer subsidies krijgt, zodat deze producten interessanter en toegankelijker worden voor consumenten, terwijl boodschappen niet duurder worden
Goede producten belonen
Al deze gevolgen van een prijsheffing zorgen voor een verlaging van broeikasgassen. “Dit is iets waar vanuit de wetgeving hard op wordt gehamerd, maar het is veel beter om veehouders te belonen voor de stappen die ze zetten. Nu worden ze teveel in een hoek gedrukt”, vindt Alex Datema, directeur Food & Agri bij de Rabobank, die ook aanwezig was bij het Lustrum Congres. “De sector moet opereren binnen de milieuruimte die er is. Dit kan door technologische ontwikkelingen en het aanpassen van de bedrijfsvoering. Veel liever zie ik dat het systeem verandert naar een true price, waarbij producten die onder goede omstandigheden zijn geproduceerd de juiste prijs hebben. Vervuilende en ongezonde producten krijgen dan een hogere prijs. Er is te lang economisch gestuurd op een lage kostprijs.”
Wereldwijde ondersteuning
In de vijf jaar tijd dat de TAPP Coalitie bestaat is hun visie niet binnen de grenzen van dit land gebleven. Over de hele wereld krijgt de TAPP Coalitie ondersteuning, van Amerika tot Afrika. Inmiddels zijn 73 bedrijven en maatschappelijke organisaties lid. Ook is er interesse vanuit de Tweede Kamer in een betere prijs. Willem Branten van de TAPP Coalitie ging in gesprek met vier wetenschappelijke bureaus van politieke partijen. Deze bureaus deelden hun visies in een rapport dat op het Lustrum Congres werd overhandigd aan de Directeur-Agri van het Ministerie LNV.
Mening van veehouders
In een onderzoek, in samenwerking met Prosu, is gekeken naar de blik van veehouders op prijsveranderingen en een beter verdienmodel. Hiervoor is gedurende vier weken een enquête gehouden onder vierhonderd veehouders (melkvee, varkens, pluimvee en gemengde bedrijven). Er is telefonisch gevraagd wat veehouders van deze prijsveranderingen vinden en hoe hoog deze prijs zou moeten zijn. Ook is er een online enquête gestuurd met dezelfde vragen naar duizenden veehouders.
De meerderheid van de veehouders (53 procent) is voor het ‘Tierwohl’-voorstel. Dit wordt door sommige landbouworganisaties in Duitsland aanbevolen, volgens het rapport ‘Veehouders verdienen beter’. Dit houdt in dat consumenten via een btw-verhoging betalen voor dierenwelzijn. De opbrengsten van deze prijsheffing worden gebruikt om veehouders twintig jaar lang eenmalig een vergoeding te geven voor aanpassingen aan dier- en milieuvriendelijke stallen, zowel in Duitsland als daarbuiten.
“Een verhoging van enkele centen per honderd gram vlees, zuivel en eieren levert al gauw miljarden op”, aldus Remmers. Als Duitsland dit voorstel aanneemt, betekent dit dat bedrijven die leveren aan Duitsland ook mee profiteren van deze prijsverhoging. Volgens een meerderheid van de veehouders zou dit voorstel ook in Nederland kunnen worden opgenomen. Dit zou mooi aansluiten op het voorstel van VION om meer te focussen op kwaliteit in plaats van bulk en zo meer te verdienen met dier- en milieuvriendelijker vlees.”
Liever praktische maatregelen
“Hoewel een deel van de veehouders openstaat voor dit voorstel, weet een grote groep niet zeker welke vorm een prijsverhoging zou moeten aannemen”, vertelt Jesper Kroondijk, projectmanager bij Prosu. “Over het algemeen geven veehouders de voorkeur aan praktische en direct toepasbare maatregelen. Ingrijpendere veranderingen krijgen duidelijk minder steun.”
“Bij veehouders die zijn aan gesloten bij partnerorganisaties van de TAPP Coalitie is er relatief veel steun voor een Europees Emissiehandelssysteem voor broeikasgassen, oftewel ETS.” Bij een dergelijk systeem worden niet boeren, maar slachterijen en zuivelfabrieken opgenomen in een ETS. Het emissieplafond daalt jaarlijks en CO2-rechten kunnen onderling worden verhandeld tussen bedrijven. Bedrijven die weinig uitstoot genereren kunnen deze rechten verkopen aan ‘vervuilende’ bedrijven. Hierdoor wordt weinig uitstoten beloond. “Overigens zijn dit de enige sectoren in Europa die in 2027 nog geen onderdeel uitmaken van de ETS”, aldus Remmers.
Onderdeel van Prosu
Wist u dat dat Varkensbedrijf onderdeel is van Prosu? Naast de uitgeverij beschikt dit mediabedrijf over een uitgebreide database met gegevens van ongeveer 15.000 veehouders uit Nederland en België. Beltrajecten worden ingezet om deze gegevens te verkrijgen en te updaten. De TAPP Coalitie koos er ook voor om op deze manier meer te weten te komen over de mening van veehouders over een eerlijke prijs, zodat ze dit op kunnen nemen in hun adviezen.
Tekst: Kim Sjoers
