De afgelopen maanden zijn er weer allerlei ontwikkelingen geweest in het stikstof dossier. Adviesrapporten, kamerbrieven, kamer debatten, wetwijzigingen, overleg over de voermaatregel melkveehouderij en aangepaste provinciale beleidsregels kwamen voorbij. Dit wordt allemaal nauwlettend gevolgd door Stichting Stikstofclaim (SSC), samen met haar team juristen, veelal onzichtbaar voor aangeslotenen. Daarom deze update. Het bestuur heeft er namelijk bewust voor gekozen geen geld te besteden aan een hoop rumoer en een serie van kansloze achterhoedegevechten. Ons motto is ‘niet het vele is goed, maar het goede is veel’, maximale inzet wordt gepleegd zodra relevante en kansrijke procedures in beeld zijn.
Beleidsvoornemens en maatregelen op basis van vrijwilligheid – geen basis voor een procedure
Veel ontwikkelingen zijn gebaseerd op adviezen of voornemens. Dat zijn bewegende doelen, die zich niet lenen voor een juridische procedure. Dat geldt ook voor maatregelen die uitgaan van vrijwilligheid, zoals de vrijwillige opkoop van bedrijven (in de nabijheid van N2000 gebieden). SSC volgt dit soort ontwikkelingen nauwlettend, maar start op basis daarvan geen procedures.
Verkenning van enkele proefprocessen
Met enkele aangesloten veehouders zijn we een traject van een proefproces gestart. Dat richt zich enerzijds op de afroming van latente ruimte (lees: niet gerealiseerde stalcapaciteit) bij een wijziging van een onherroepelijke vergunning zonder realisatietermijn, waarbij de ammoniakemissie gelijk blijft of zelfs daalt. Anderzijds steunen we een traject voor het opstellen van ‘een passende beoordeling’ ter onderbouwing van vergunningaanvraag. De kosten voor SSC zijn voor beide zaken beperkt tot enkele duizenden euro’s.
Legalisatie van knelgevallen
De Minister heeft al in 2019 toegezegd dat zij de knelgevallen, gedefinieerd als de PAS melders, wil legaliseren. Tot op heden is dat niet geregeld. Duidelijk is dat de Minister dat pas kan/wil doen nadat er een ontwikkelreserve van 20 mol/ha is opgebouwd, welke is gevuld vanuit bronmaatregelen. Een sigaar uit eigen doos? Het schiet in ieder geval niet op en legalisatie hoort snel geregeld te worden, nog voordat provincies aan de slag kunnen met gebiedsplannen. De groep knelgevallen is in de optiek van SSC breder dan de PAS melders, het betreft alle veehouders die te goeder trouw hebben gehandeld maar desondanks niet beschikken over een onherroepelijke wnb.
SSC heeft haar juristen laten uitzoeken of de feitelijke ontwikkeling van de depositie ten opzichte van de referentiedata ruimte oplevert voor legalisatie van knelgevallen. Hierover is enkele malen gesproken met ambtenaren van het Ministerie van LNV. De juridische analyse is gedeeld. SSC wacht voorlopig even af welke route de Minister (samen met provincies) gaat kiezen voor legalisatie.
Spoedwet en voermaatregel
De afgelopen weken heeft de melkveehouderij overleg gepleegd met Minister Schouten over alternatieve voermaatregelen, die wel passen en op draagvlak in de sector kunnen rekenen. Deze week is gebleken dat dit geen resultaat heeft opgeleverd. SSC heeft al eerder gekeken naar de rechtmatigheid van de door LNV aangekondigde voermaatregel in relatie tot de Spoedwet. We pakken dit traject weer op, binnenkort wordt bepaald of er voldoende basis is voor een kansrijke procedure.
Aerius niet doelgeschikt
Het adviescollege onder leiding van de heer Hordijk heeft geconcludeerd dat Aerius niet geschikt is voor het doel. De onnauwkeurigheid van de berekende stikstof depositie op lokaal niveau sluit niet aan bij het detailniveau van het beleid. Aerius hanteert bovendien een discutabel verspreidingsmodel, dat NOx bevoordeeld ten opzichte van NH3. En er speelt meer. In de pers hebben we gelezen dat SATL op 23 juni jl. aangifte heeft gedaan van valsheid in geschrifte, omdat gesjoemeld is met de stikstofberekeningen van Airport Lelystad, waarbij selectief bronnen worden ‘weggelaten’. Recent heeft de Minister laten weten dat Aerius de basis blijft voor vergunningverlening en beleid en dat zal worden gewerkt aan doorontwikkeling. SSC bekijkt of het oordeel van het adviescollege en de reactie van de Minister aanleiding zijn om een procedure voor te bereiden.
Onderbouwing stikstofbeleid
Gaandeweg ontstaat steeds meer twijfel over de onderbouwing van het stikstofbeleid. Meer specifiek gaat het dan om de onderbouwing van de Kritische Depositie Waarden (KDW’n), de aanwijzing van N2000 gebieden, de relatie van ammoniak (NH3) met kwaliteit van natuur, de verschillende werking van NOx en NH3 in lucht/bodem/plant/water, de natuurwinst per mol stikstofreductie, de sociaal economische effecten van het beleid en de haalbaarheid van de beleidsdoelen. Het bestuur buigt zich hierover met experts. Indien kansrijk, zal dit de belangrijkste procedure worden die SSC gaat opstarten, met het grootste beslag op tijd en middelen. Onderdeel van een dergelijk traject zal zijn dat we op voorhand het bevoegd gezag waarschuwen dat alle schade die men willens en wetens onnodig berokkent op basis van slecht (onderbouwd) beleid, op de overheid verhaald zal gaan worden.
