“Zorg dat de kans op honger of dorst voor een varken zo klein mogelijk is. Zo haal je een belangrijke trigger voor bijtgedrag weg. Om de kans op honger of dorst te minimaliseren, moet je goed kijken of je eet- en drinkplekken voldoen.” Die boodschap geeft Anita Hoofs, onderzoeker bij Wageningen Livestock Research varkenshouders mee.
Hoofs gaf deze boodschap mee op dinsdag 20 september jl. tijdens het webinar van CoViVa over ‘De rol van Voer & Water op de krulstaart.
Wat zijn goede eet- en drinkplekken voor varkens?
Met efficiënte eet- en drinkplekken bedoelt Hoofs dat de vreet en drink plekken in een hok met varkens aan bepaalde voorwaarden moeten voldoen. Voorwaarden die Hoofs noemt zijn:
- De voerbakken moeten voldoende breed zijn
De breedte van de voerbakken is belangrijk. Varkens willen comfortabel kunnen eten zonder dat er een ander varken in de weg staat. De breedte van een voerbak moet de schouderbreedte van een varken zijn, plus tien procent extra. Bij een big van 23 kilo is dat 18 à 19 centimeter en bij een vleesvarkens 35 centimeter.
- Het voer moet verspreid liggen
Zorg er voor dat het voer in de brede voerbakken verspreid ligt over de gehele breedte van de voerbak, zodat de varkens er goed bij kunnen. Als het voer niet goed verspreid wordt, betekent dit dat niet alle varkens bij het voer kunnen.
- Zet voerbakken relatief dicht op elkaar
Varkens zijn dieren die gezamenlijk willen eten. De voerbakken moeten relatief dicht op elkaar staan. Zet ze hooguit een halve meter uit elkaar. Varkens hebben voorkeursbakken. Als de voerbakken te ver uit elkaar staan zul je merken dat de varkens alleen maar gebruik maken van de bak waar ze een voorkeur voor hebben. Dit betekent dat ze geen gebruik maken van de andere bak(ken).
Beeld: screenshot webinar CoViVa
- Voer en water gescheiden houden
Varkens zijn dieren die het water en voer gescheiden willen opnemen. Dit betekent dat je voer- en drinkbakken gescheiden moet houden. Als je dezelfde bak voor voer en water gebruikt en de bak net vol zit met water, betekent dit dat een varken dat wil gaan eten, niet kan eten maar eerst al het water moet opdrinken om de bak vervolgens te laten vullen met voer. Dit wil je voorkomen.
- Zorg voor voldoende eetplaatsen
Het is belangrijk dat er voldoende eetplaatsen zijn. Per vijf biggen heb je één eetplaats nodig. Bij vleesvarkens is dit één eetplaats per acht vleesvarkens. Zorg er ook voor dat er voldoende voer in de bakken aanwezig is.
Tip voor varkenshouders
Als je te weinig voerbakken hebt en je wilt er eentje bij plaatsen, zorg er dan voor dat je precies dezelfde bak neerzet. Dit zodat de varkens geen voorkeur krijgen voor een bepaalde bak.
Teveel voerbakken kan slecht uitpakken
Je moet niet te weinig voerbakken hebben maar ook niet te veel, vertelt Hoofs. Dit omdat de varkens niet zullen kiezen voor bakken die er te veel staan. In deze bakken blijft het voer liggen, de varkens eten dit niet meer op waardoor het voer uiteindelijk gaat schimmelen.
Water is net zo belangrijk als voer
Zorg er voor dat er voldoende drinkbakken zijn van voldoende grootte. Als drinkbakken te klein zijn passen de varkens er niet goed tussen met hun kop. Groot uitgevoerde drinkbakken zijn geschikt, zodat de varkens ook hun omgeving in de gaten kunnen houden. Gebruik het liefst een bak waar ze met twee á drie varkens tegelijkertijd kunnen drinken. Zien drinken, doet drinken, dit geldt ook bij het eten.
Drinknippel zorgt voor waterverspilling
Hoofs is geen voorstander van een drinknippel, vertelt ze. “Als een nippel te hoog hangt, komt een varken er niet goed bij en als een nippel te laag hangt wordt er veel water verspild. Een drinkbak kan maar liefst tien procent water besparen.
Drinkwaterpalen
Hoofs vertelt dat varkenshouders in Duitsland gebruik maken van een ander drinkwatersysteem, namelijk de drinkwaterpalen. Op onderstaande afbeelding zie je een paal in het midden van het hok staan. De paal heeft aan twee kanten een drinkbakje, dus twee varkens kunnen hier tegelijkertijd drinken. Op deze manier kunnen alle varkens makkelijk drinken zonder dat er een ander varken in de weg zit. Een ander voordeel aan deze drinkwaterpalen is dat de varkens de drinkbak niet kunnen bevuilen met mest en urine, dan moeten ze wel erg goed mikken, zegt Hoofs. De onderzoeker van Wageningen Livestock Research zou dit systeem graag willen onderzoeken in Nederland.
Tekst: Danique Sollie-Elverding
