Stoppen? Daar was ex-varkenshouder John Wijdeven (54) nog totaal niet mee bezig. Hij draaide technisch bést, met zijn zesduizend vleesvarkens. Toch heeft hij meegedaan met de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen (SRV) kortweg de saneringsregeling.
John schakelt nu van varkens over naar vissen: op het erf van de Udenaar verrijst binnenkort de eerste indoor zalmkwekerij van Nederland. Die zal worden geëxploiteerd door Johns compagnon Rob Dortmans. “Verse Nederlandse zalm is er gewoon niet”, stelt John. “Alle kweekzalm komt uit Noorwegen of Schotland. Voordat het hier is, is die zalm drie, vier dagen oud.”
Top drie qua voerkosten per kilogram groei
John Wijdeven was van jongs af aan al heel kien op de cijfers. “Als ik één ding geleerd heb van m’n vader, dan is het dat je altijd alles moet registreren in de varkenshouderij. Als je 100 biggen oplegt en je levert er 98 af, dan zijn er dus twee dood gegaan. Als je niks registreert, weet je niet waar je het over hebt.” John lacht: “Mijn vader zette in 1985 een nieuwe stal. Toen was ik 17. Er kwam een brijvoerinstallatie en we konden zelf precies de resultaten bijhouden. Dat ging nog in MS-DOS, met zo’n zwart scherm met van die groene letters. Maar we konden zelf programmeren hoeveel voer we per afdeling verstrekten. We voerden het opleggegewicht en het aflevergewicht in en zo berekenden we de daggroei, de voederconversie en de voerkosten per kilogram groei. Op woensdag afleveren, hadden we donderdag of vrijdag de slachtgegevens. Vrijdagmiddag wist je wat je had verdiend, die ronde.” Die focus op de technische kengetallen is nooit verdwenen. Zoals blijkt uit de cijfers uit het Agrovision-boekhoudprogramma Pigmanager, zat John de laatste vijftien jaar bij de top drie qua voerkosten per kilogram groei.
Varkenshouder-af
En tóch is hij nu varkenshouder-af. John vertelt hoe dat is gelopen. “Marco Hol, mijn adviseur van DLV Advies, kwam bij mij voor iets heel anders. Ik weet niet meer waarvoor, maar het was in augustus 2019. Hij gooide het balletje op: er zat een opkoopregeling aan te komen, gebaseerd op de geurnorm.” Dat was de SRV. “Nou zit ik hier in Uden vlak langs de A50. Het dorp ligt aan de overkant van de snelweg. Ik heb toen navraag gedaan bij de Omgevingsdienst Oost-Brabant: bleek ik op plek 20 te staan van de varkensbedrijven met de meeste geuroverlast. Ze trekken namelijk een cirkel van 1 kilometer om je bedrijf heen. We zitten hemelsbreed maar 600 meter van Uden af, dus er vielen best wat burgerwoningen in onze cirkel.”
Twee luchtwassers
Daar kwam bij dat John forse investeringen op zich af zag komen, die bedrijfsmatig geen enkel voordeel zouden opleveren. “Ik had één luchtwasser die was vergund in 2009. Die zou ik uiterlijk 2024 moeten vervangen. Daarnaast had ik één stal met spoelgoten; dat systeem was volgens de regels van de provincie Brabant niet langer voldoende. Daar zou ik per 1 januari 2024 ook een luchtwasser voor moeten aanschaffen.” Twee investeringen die bij elkaar minimaal 2,5 ton zouden vergen, zonder dat hem dat ook maar 1 gram extra daggroei zou brengen. John telde z’n knopen. “Je gaat nadenken. Ik heb twee dochters en een zoon, maar een overnamekandidaat zit er niet tussen. En op zich kan ik het werk nu nog prima aan, maar varkens laden is best zwaar. Ik lever er elke week driehonderd af; daarvan moet ik er zeker 150 met de knie achter het schot het hok uit dirigeren.”
Bedrag per vierkante meter
In de SRV-regeling worden de productierechten overgenomen voor de op dat moment geldende marktwaarde. Verder krijg je een bedrag per vierkante meter, afhankelijk van de leeftijd van de stal. John heeft het vleesvarkensbedrijf altijd doorontwikkeld. De oudste stal dateerde uit 1985. Vervolgens zijn er in 1990, 1998, 2004, 2010 en 2016 stallen bijgezet. “Marco heeft me voorgerekend wat ik hier zo’n beetje voor zou kunnen ontvangen, en dat was in mijn ogen een mooie som. Toen ik dat bedrag noemde tegen m’n vader, was zijn eerste reactie: heb je al getekend? Dadelijk is het geld op!”
‘Alle medewerking van RVO’
En John tekende. Samen met Marco zette hij de aanvraag in gang. “We hebben nog wel met RVO aan de telefoon gezeten vanwege de termijn waarbinnen deelnemers aan de saneringsregeling moesten zijn gestopt. Ik heb een contract met een vaste biggenfokker, met een opzegtermijn van zes maanden. Maar de RVO heeft alle medewerking verleend”, vertelt hij.
Zalmen kweken
Maar terwijl John zijn varkensbedrijf beëindigde, kwam er een andere tak van ‘veehouderij’ op zijn pad: zalmen kweken. Rob Dortmans, de vriend van Johns nichtje en petekind Melanie, had het idee om in Nederland een zalmkwekerij op land op te starten. Dortmans koos na zijn bachelor Dierwetenschappen aan Wageningen UR voor een master in Aquacultuur en wil nu Nederland veroveren met verse zalm. De eerste Nederlandse indoor zalmkwekerij moet gebouwd gaan worden in Uden, op het bedrijf van peetoom John: Zalmboerderij Maashorst.
Samenwerking tussen twee bedrijven
Zalmboerderij Maashorst wordt een samenwerking tussen twee bedrijven. Rob zal de zalmkwekerij runnen. Daaromheen komt een gedeelte met horeca, recreatie en educatie. Dat wordt het pakkie-an van John. De provincie Noord-Brabant en de gemeenteraad van Uden zijn laaiend enthousiast over de plannen voor streekeigen voedsel van hoogwaardige kwaliteit, in combinatie met een stukje horeca en educatie. De vergunningverlening had wel wat voeten in aarde. “Zalmkwekerijen zoals wij dat hier willen gaan doen, in grote bassins, bestaan immers nog niet in Nederland.” De vergunning is nu zo goed als rond. In mei moet de bouw van start kunnen, verwacht de Udense ondernemer.
Bron: DLV Advies