Vaak wordt een bedrijf uitgebreid als een kind toetreedt tot de vof om ervoor te zorgen dat er genoeg arbeid en inkomen uit het bedrijf te halen is. Zodra de opvolger het bedrijf daadwerkelijk gaat overnemen, loopt hij tegen een probleem aan: het bedrijf is te groot voor hem alleen. Hoe voorkomt u dat dit een probleem is bij de bedrijfsovername?
ABAB Accountants en Adviseurs werpt een blik op dergelijke situaties.
Effect van keuzes op de toekomstbestendigheid
Deze situatie doet zich vaker voor. Denk bijvoorbeeld aan twee broers die samen het ouderlijk bedrijf hebben overgenomen, ontwikkeld en uitgebreid. Een van de twee wil na verloop van tijd tegen nagenoeg de vrije waarde uittreden of het bedrijf overdragen, maar voor een overnamekandidaat is het bedrijf te groot voor alleen eigen arbeid. De groei (vaak een investering in gebouwen) is gefinancierd en moet terugverdiend worden.
Daarnaast ontstaat uitbreiding ook vaak om kosten te besparen. Door de stikstofdiscussie en vermindering van de veestapel wordt het steeds belangrijker om andere opties te bekijken. Bijvoorbeeld hoe u met minder dieren hetzelfde inkomen kunt genereren. Het is belangrijk dat u uzelf bij elke keuze de vraag stelt: Wat doet dit met de toekomstbestendigheid van mijn bedrijf?
De optimale bedrijfsomvang voor de opvolger
Zodra ouder en kind de samenwerking aangaan, is het van belang om duidelijk te hebben wat de optimale bedrijfsomvang voor de opvolger is op de lange termijn. Maar hoe bepaalt u nu wat de optimale bedrijfsomvang is?
U heeft als ondernemer naast de daadwerkelijke fysieke arbeid op het bedrijf ook tijd nodig voor andere zaken. Denk aan het ontvangen van adviseurs, de eigen ontwikkeling, de ontwikkeling van het bedrijf en privézaken. U krijgt inzicht in de optimale bedrijfsomvang door bij te houden waar u gedurende de dag uw tijd aan besteedt.
Wellicht zijn er zaken die efficiënter kunnen, die u kunt uitbesteden of waaraan u een andere invulling kunt geven. Zo komt u erachter welke bedrijfsomvang (en de werkzaamheden die daarmee gepaard gaan) voor u te overzien is. Veelal hangt dit samen met uw organisatietalent. Maakt u planningen en in hoeverre houdt u zich daaraan?
Ook is automatisering een belangrijke factor. Als u kleine looplijnen en goede hulpmiddelen heeft, houdt u automatisch meer tijd over voor andere dingen.
Alternatieven voor bedrijfsuitbreiding
Om te voorkomen dat het bedrijf te groot wordt voor een bedrijfsovername, kunt u in plaats van uitbreiding ook denken aan een (tijdelijke) neventak om meer arbeid en inkomen uit het bedrijf te genereren. Eén die niet veel kapitaal nodig heeft, maar wel rendement oplevert.
Een andere optie is om in de jaren voorafgaand aan de bedrijfsovername niet volledig werkzaam te zijn op het bedrijf. Vaak is het dan de opvolger die parttime buitenshuis werkt, maar ook de overdrager kan al een stapje opzij doen. De opvolger krijgt dan al de ruimte om het bedrijf goed te leren kennen en eigen te maken. Hij neemt namelijk niet zozeer het bedrijf van zijn ouders over, maar gaat zijn eigen bedrijf vormen. Tijdens de jaren voorafgaand aan de bedrijfsovername kan de opvolger dan al toewerken naar het bedrijf dat hij straks wil leiden.
Is het bedrijf toch te groot geworden, dan kan de opvolger ervoor kiezen om arbeid in te huren, maar goede hulpkrachten zijn moeilijk te vinden en relatief duur. Een andere mogelijkheid is om de samenwerking aan te gaan met andere, niet per se agrarische, bedrijven. Mogelijk zijn er bedrijven die bijvoorbeeld een locatie of werkplekken nodig hebben tegen een bepaalde vergoeding.
Bron: ABAB
